Zdobycie nagrody Złoty Medal Chemii otwiera drzwi do dalszych sukcesów naukowych – wywiad z prof. UAM Marcinem Runowskim, laureatem konkursu

Trwa XIV. edycja prestiżowego konkursu Złoty Medal Chemii, organizowanego przez Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie we współpracy z firmą DuPont. Jest to szczególna okazja dla młodych chemików na uzyskanie wyróżnienia za swoje prace i wkroczenie na ścieżkę kariery naukowej. O tym, jak kluczowe może być zdobycie nagrody w tym konkursie, rozmawiamy dziś z dr hab. Marcinem Runowskim, profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który w 2011 roku zajął 1. miejsce w konkursie Złoty Medal Chemii. W wywiadzie dzieli się z nami między innymi swoimi przemyśleniami i doświadczeniami odnośnie tego, jak nagroda wpłynęła na jego rozwój zawodowy i otworzyła mu drzwi do dalszych sukcesów. Konkurs Złoty Medal Chemii to nie tylko szansa na uznanie, ale także na nawiązanie kontaktów, które mogą okazać się strategiczne w przyszłości.

W konkursie wyłaniani są autorzy najlepszych prac licencjackich i inżynierskich z chemii oraz z pogranicza chemii i biologii lub fizyki, zrealizowanych w Polsce i za granicą przez Polaków w roku akademickim 2023/2024. Zgłoszenia przyjmowane są do 12 października 2024 r. za pośrednictwem strony internetowej konkursu: www.zlotymedalchemii.pl. Laureaci konkursu otrzymują oprócz medali nagrody pieniężne w wysokości: 15000 zł za 1. miejsce, 7500 zł za 2. miejsce i 3750 zł za 3. miejsce. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli: Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komitet Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk oraz prof. dr hab. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

1. Minęło 13 lat od kiedy jako młody absolwent Wydziału Chemii UAM zdobył Pan I. miejsce w konkursie Złoty Medal Chemii, a dziś jest Pan już Profesorem. Jaki wpływ miała ta nagroda na rozwój Pana kariery zawodowej?

Myślę, że bardzo pomogła mi ta nagroda w rozpoczęciu kariery naukowej i zmotywowała mnie do dalszych działań w obszarze chemii i inżynierii materiałów. Starając się o różne granty, stypendia i inne nagrody, wskazanie tak prestiżowego osiągnięcia jak zdobycie Złotego Medalu Chemii, niewątpliwie pomogło mi w ich zdobyciu, gdyż przy selekcji kandydatów w większości konkursów brane są pod uwagę również zdobyte już nagrody i osiągnięcia, a nie tylko publikacje naukowe, czy patenty. Jest to swego rodzaju samonakręcająca się spirala, którą oczywiście trzeba jednak cały czas „oliwić”, tj. rozwijać się naukowo i ciężko pracować.

2. Czy zachęca Pan autorów prac licencjackich lub inżynierskich z chemii i jej pogranicza do aplikowania w konkursie? Dlaczego warto? Jakie drzwi i możliwości otwierają się przed laureatami i finalistami konkursu?

Jak najbardziej zachęcam wszystkich młodych adeptów nauk ścisłych i technicznych do prowadzenia badań już na wczesnym etapie studiów (od pierwszego roku licencjatu). Praktycznie tylko wtedy można liczyć na stanie się laureatem tego prestiżowego konkursu. Jak już wspomniałem, zdobycie Złotego Medalu Chemii pomaga w osiągnięciu pozytywnych rezultatów w innych konkursach naukowych, krajowych i zagranicznych, na dalszym etapie rozwoju, tj. w czasie doktoratu i późniejszej pracy jako samodzielny pracownik naukowy.

3. Z punktu widzenia naukowca, który podróżuje po świecie, prowadzi współpracę międzynarodową, jak również publikuje prace z zagranicznymi autorami, jak Pana zdaniem odbierana jest nagroda Złotego Medalu Chemii poza granicami Polski?

Bardzo pozytywnie. Mogę podać przykład, gdy pracowałem w Hiszpanii na Wydziale Fizyki Uniwersytetu La Laguna, wspomniałem w rozmowie moim współpracownikom o tym, że dostałem Złoty Medal Chemii za najlepszą pracę licencjacką/inżynierską w dziedzinie nauk ścisłych w Polsce. Muszę przyznać, że zrobiło to duże wrażenie na moich kolegach, tj. profesorach ze wspomnianego Wydziału. Ponadto, takie nagrody mają znaczenie przy aplikowaniu o granty i zatrudnienie (również w zagranicznych instytucjach) o czym sam się przekonałem.

4. Czy sukces w konkursie pomógł Panu zdefiniować swój profil specjalizacji i podjąć decyzję o kontynuowaniu ścieżki naukowej?

Myślę, że zdobycie Złotego Medalu Chemii utwierdziło mnie w przekonaniu, że wybrana przeze mnie ścieżka naukowa, czyli badania w obszarze optycznie aktywnych (nano) materiałów funkcjonalnych, jest obiecująca i warta kontynuowania. Było to kolejne potwierdzenie tego, że warto być naukowcem. Niemniej jednak w moim przypadku decyzję o byciu naukowcem podjąłem już znacznie wcześniej (przed rozpoczęciem studiów), a że jestem uparty z natury, to trudno byłoby mi ją już zmienić (śmiech).

5. Jaką rolę odgrywa chemia w praktycznym życiu i czy jej znaczenie wzrośnie w przyszłości? Jeśli tak, to w jakich obszarach?

Oczywiście chemia odgrywa bardzo ważną, praktyczną rolę w codziennym życiu nas wszystkich. Powiedziałbym, że nawet coraz ważniejszą. Środki czystości, opakowania (polimery), dodatki do żywności czy optoelektronika to tylko niektóre z kategorii produktów, które nas wszystkich otaczają. A znajomość chemii ułatwia decyzje o ich wyborze i racjonalnym wykorzystaniu, jak również pozwala nam chemikom projektować możliwości udoskonalenia ich właściwości poprzez modyfikację chemiczną komponentów, z których się składają. Myślę, że w najbliższej przyszłości możemy się spodziewać jeszcze większego zainteresowania i wzrostu znaczenia szczególnie polimerów oraz optycznie aktywnych nanomateriałów funkcjonalnych.

Dziękujemy laureatowi nagrody z 2011 roku, prof. Marcinowi Runowskiemu z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, za udzielenie wywiadu i opowiedzenie o wpływie nagrody Złoty Medal Chemii na przebieg jego inspirującej kariery zawodowej.

Wywiad przeprowadziła dr Anna Przybyło-Józefowicz, Manager ds. Komunikacji i PR Instytutu Chemii Fizycznej PAN i Wicedyrektor ICTER ds. współpracy międzynarodowej.

Zdjęcia w otoczeniu naukowym wykonane zostały na Wydziale Fizyki Uniwersytetu La Laguna w Hiszpanii podczas staży zagranicznych dr hab. M. Runowskiego. Na zdjęciach widać współpracowników laureata konkursu, profesorów: Victor Lavin (oba zdjęcia) i Inocencio Martin.